momentum

• Kütle ve hızın çarpımı olarak formülize edilen ve P harfi ile gösterilen bir fiziksel kavram.
• Hareketin vektörel yönüdür.
• hızı ve kütlesi olan cimsin bir yere çarptığında uygulayabileceği kuvvetin büyüklüğü şeklinde tanımlamak eksik bir tanım olur ama örnek vererek daha iyi anlaşılacağını düşünüyorum.
  
  mesela aynı hızda giden araba ve tren düşünelim arabanın kütesi trene göre daha küçük olduğu için bir yere çaptığında uygulayabileceği kuvvet yani momentumu daha küçüktür.
  
  veya hızlar farklı kütleleri aynı iki araba düşünelim hızı büyük olanın uygulayabileceği kuvvet büyük olduğu için momentumu daha büyüktür.
  
  p=m.v ( p: momentum, m:kütle , v: hız)
  
  ancak momentum çarpma anında kullanılan bir fonksiyon değildir çarpma anı için itmeyi kullanırız. itme ve momentum aynı niceliği belirtirler sadece kullanıldığı yerler faklıdır.
  
  ı = f.t (ı:itme, f:kuvvet , t: zaman)
  p ve ı'nın formülleri farklı gözükse de aslında tamamen aynıdır
  
  ı= f.t
  f = m.a (a : ivme, hızdaki değişim demektir. yani v/t olarak gösterilebilir)
  
  -> ı= m.(v/t).t -> ı= m.v
  
  peki itmeyi bilmenin bize ne faydası oldu? spor arabaların neden kağıt gibi katlandığını öğrendiniz. açıklayayım mesela gene bir araba ve duvara çarpma anını düşünelim bu araba duvara çarpma anında olmasını istediğimiz şey olabildiğince az kuvvet uygulanması. o zaman kuvveti azaltmak istiyorsak zamanı arttırmalıyız ( ı çarpma anında sabit*) örnek yazayım
  
  ı= f.t
  8 = 2.4 (kuvvet az , zaman fazla)
  8=4.2 (kuvvet fazla , zaman az)
  
  peki arabanın çarpma süresini nasıl uzatırız kağıt gibi yaparak. araba çarpma anında katlanırken daha uzun süre geçireceği için uygulanacak kuvvet de göreli olarak daha az olur.
  
  * aslında değil ama enerji kaybının olmadığını ve hızın sabit olduğunu varsaydım.
• f= m.a
  a=v/t isse
  f= m. v/t den
  
  f.t=m.v
  
  olarak hesaplanan olaydır.
  
  felsefedeki yeri: bilgin kadar ağırsın. bilgini kullanma hızın kadar da zekisindir.