magnesia savaşı
-
o zaman magnesia diye adlandırılan manisa'da roma cumhuriyeti kuvvetleri ile o dönem ege bölgesinde hüküm sürmüş bergama krallığı arasında yaşanmış bir savaştır. bu savaş sonucunda bergama krallığı büyük bir bozguna uğrayarak büyük ölçüde yok olmuştur. bu zafer roma cumhuriyetine anadolu'nun kapılarını açmıştır.
ankara üniversitesi tarih bölümünde öğretim görevlisi olan hüseyin üreten'in bu savaş hakkındaki daha geniş bilgisi;
savaş; anadolu'da sipylos (yamanlar) dağı yakınlarındaki magnesia (magnesia ad sipylum) kentinin kuzeyinde meydana gelmiştir. ayrıca, konuyla ilgili en önemli temel kaynak olarak başvurduğumuz appianos sayesinde savaş düzeni hakkında detaylı ve çok önemli bilgilere ulaşılmıştır. yazara göre antiokhos'un geri kanadındaki süvariler makedonyalıların özel bir atlı grubu olan agemalardan ve zırhlı galatlardan oluşmaktaydı. antiokhos ordusunun sol kanadında ise yine galat kabileleri -tektosaglar, trokmeler ve tolistoboglar- bulunuyordu. böylece, makedonya savaşı sırasında gelişen siyasi ve askeri gelişmelere ilişkin en ayrıntılı bilgileri antik kaynaklar sayesinde öğrenmekteyiz. buna göre, kuvvetlerinin büyük bir çoğunluğunu ücretli askerlerin oluşturduğu ve ordu mevcudu düşmandan iki kat daha fazla olan, fakat karmakarışık, disiplinsiz ve ağır hareket eden iii.antiokhos birlikleri, romalı publius scipio africanus tarafından komuta edilen pergamon ve girit askerlerinin de içinde bulunduğu hareket kabiliyeti yüksek ve disiplinli roma ordusu karşısında kesin bir yenilgiye uğrayarak, doğuya çekilmek zorunda kalmıştır.26 açıkça görüyoruz ki, savaşın kazanılmasında en büyük etken, kuşkusuz, romalıları en çok zorlayan galat gücünün çökertilmesi ve hannibal' in savaş esnasında antiokhos 'un yanında bulunmayışı ve pergamon kralı ii.eumenes'in karşısındaki seleukos süvarilerini yenmesi olmuştur.
öyle anlaşılıyor ki, bu zaferden sonra pergamon kentinde çok sayıda anıt dikilmiş ve adaklarda bulunulmuştur. ancak, bunlardan yalnızca bir tanesinin üzerindeki yazıt günümüze kalabilmiştir. işte bu büyük zafere tanıklık eden heykel kaidesi üzerindeki yazıtta;
"kral eumenes ve kardeşi ile yapılan anlaşma gereğince (avrupa 'dan) karşıya geçerek, lydia 'daki ph'ygios nehrinin kıyısında antiokhos 'a karşı yapılan savaşa katılan akhaialı askerler, yiğitliği, cesareti ve kendilerine gösterdiği iyi niyetinden dolayı, kral attalos 'un oğlu attalos 'un bu heykelini athena nikephoros 'a sundular. "
denilmektedir.