adnan menderes


  • kurtuluş savaşı kahramanı olduğu bilgisi şahsımı dumura uğratmış, eski chp milletvekili, devrik başbakan. kurtuluş savaşı yıllarında 20 yaşlarındaki bir gencin zaferde katkısı ne kadarsa kendisininki de en fazla o kadardır. menderes ailesinden değildir, bu ailenin gerçek mensubu soyadını aldığı çocukluk arkadaşı ve kader ortağı ethem menderes'tir.

    siyasi mirası çeşitli sağ partilerce sahiplenilmeye çalışılmıştır, fakat en eğreti durduğu a.k.'*' partisi ve onun lideri olmuştur, zira hayata bakış ve yaşayış olarak birbirlerinden zerrece alakaları yoktur. rakı-balığa düşkünlüğü, yassıada mahkemelerine bile konu olan metresi ve renkli hayatı ile menderes bugün kendisi için çizilen mazbut aile babası profilinin çok dışındadır. kesinlikle de demokrat ve uzlaşmacı biri değildir, gücü ele geçirene kadar takiye yaparak böyle görünmüş ve ilk dönemini bundan hiç haz etmese de celal bayar'ın gölgesinde ve hamiliğinde kalmıştır, ilk seçimlerde partisi marshall yardımları ve ekonomisi tarıma dayanan ülkemizde bereketli geçen hasat ile tarımsal üretim artışıyla cumhuriyet tarihinin rekor oyunu toplayınca antidemokratik eylemlerini hayata geçirmiştir.

    ekonomik sıkıntılar, birtakım öğrenci olayları, yurdun çeşitli yerlerindeki linç girişimleri, bütün bunların son halkası olarak tahkikat komisyonu kurmak üzere dp grubu meclise teklif verdikleri zaman adnan menderes ve ekibine ismet paşa'nın "suçluların telaşı içindesiniz" diye başlayan konuşması "şartlar tamam olduğunda halklar için ihtilal meşru bir haktır. o zaman sizi ben bile kurtaramam" sözü ile bitiyor, uğrayacakları akıbete mani olmaya çalışıyordu.

    bütün bu yaşananlara rağmen ismet paşa, yassıada mahkumlarının idam edilmemeleri için çok uğraşmış, son çare olarak cemal gürsel'e mektup yazmış fakat idamları önleyememiş, gerçekten de milli mücadele kahramanı koskoca ismet paşa bile onları kurtaramamıştı. koşullar her ne olursa olsun sivil bir iktidarın darbeyle indirilmesi, hele de liderinin darağacına gönderilmesi çok yanlış olmuştur. idamdan yırtan diğer dp'liler, siyasi konjonktürün değişmesiyle birkaç yıl sonra tahliye edildiler, eski davalar unutuldu, zaman içinde siyasi hakları kendilerine iade edildi ama asılanlar ve asanlar unutulmadı. neredeyse 60 sene sonra bile üzerinden mağduriyet yaratılmaya, halen oy devşirilmeye devam ediliyor.