şu yazar şu konuda yazsa diye düşünmek
7 entry daha
-
Sevgili mortabak ibibsin söyledim konu üzerine aslında hiçbir fikrim olmadığını belirtmeliyim. Ama oturup biraz araştırayım dedim
Okuldaki tanıdık birkaç arkadaş vasıtası ile ilgili hocalarla konuşmayı denedim pek başarılı olmadı. Sonra döndüm google babaya yazdım ha yazdım biraz araştırdım.yani biraz sonra su an vereceğim bilgilerin tamamı internetin eseridir.
Şimdi konu iyonize radyasyon ve standart bir insan üzerine etkiler olduğuna göre önce iyonize ve radyasyon kelimelerini tanımlamak doğru olacaktır.
Radyasyonu, elektromanyetik dalgalar veya parçacıklar biçimindeki enerjinin yayımı ya da aktarımı olarak tanımlamak doğrudur. Elektromanyetik ise elektromanyetizma ile ilgili olan demekmiş dönüp elektromanyetizmaya bakarsak o da elektriklenme ile mıknatıslanmanın karşılıklı olarak etkilenmeleri sonucu ortaya çıkan olayların geneline verilen bir fiziki terimdir.
İyonize kelimesine dönersek eğer İyonlaşma, bir atom veya molekülü iyona dönüştürme sürecidir ve bu süreç sonucu dönüşen atom veya molekül iyonlaşmış yani iyonize olmuştur.
Bu kadar tanım ardına iyonize radyasyon tanımını yaparsak eğer iyonize radyasyona oluştuğu ortamda atom veya molekülleri iyonlarına ayrıştıran radyasyon çeşidi demek yanlış olmayacaktır. Ve bu radyasyonun alfa beta gama x olmak üzere 4 çeşit olduğunu da belirtmek gereği hissediyorum. Çünkü bu ışınları hepimiz en az bir kere duymuşuzdur. Ana tanımı yaptıktan sonra standart insan tanımını yapma gereği duymadan konuya yani standart insan üzerindeki oluşturacağı komplikasyonlara getirmek istiyorum.
Süreriz şekilde böyle bir iyonizasyon yerseniz bu durumda birkaç faktör görülecek komplikasyonları etkiler. Bu faktörler başlıca şunlardır:
Alınan doz miktarı
Doz hızı
Maruz kalan vücut parçası
Şahsın yaşı
Biyolojik farklılıklar
Isı
Alınan doz miktarı sürerizdir ama az miktar ve çok miktar olarak 2 ye ayrılabilir.
Dozun hızını ise düşük ve yüksek olarak ayırabiliriz.
Maruz kalan vücut parçasını tüm vücut olarak kabul ediyorum
Şahsın yaşı standart bir insan ömrünü 60 kabul edip 30 olarak alıyorum.
Biyolojik farklılar şöyle ki kimi insanlar dağ duyarlı olabiliyorlar bu tür radyasyonlara yani her insan aynı tepkiyi vermiyor.
Isı ise sıcaklık hücrenin vereceği tepkiyi değiştiriyor.
Yani şimdi tekrar tek tek değerlendirerek olursak alınan doz miktarı düşükse vücut daha dirençli yok yüksekse vücut daha kırılgan olacaktır.
Dozun hızı Dozun düşük hızda verilmesi ve radyasyon dozları arasındaki sürenin arttırılması biyolojik sistemleri dirençli hale getirir. Kısa zaman peryodunda DNA veya kromatin yapıda çoklu hasar oluşmaktadır. Uzun zaman peryodunda doğal onarım olabilir ve hücre yaşar. DNA da tek zincir kırığı genellikle 1 saatten kısa sürede onarılabilir. Fakat çift zincir kırıklarının onarılması güçtür.
Bu gibi faktörlerden biyolojik etkiyi en çok etkileyen Dozun miktarı ve hızıdır. Bu bakımdan doz akut ve kronik olmak üzere ikiye ayrılır.
1- Akut Doz
Akut doz kısa vadede alınan yüksek doz miktarı olarak tanımlanır. Ve bu miktar 450 rada eşit veya ondan daha yüksek olursa tıbbi destek verilmezse 60 gün içerisinde insan çok büyük ihtimalle ölür.
2-kronik doz
Uzun zamanda alınan düşük doz miktarı olarak tanımlanır. Vücut akut doza kıyasla kronik dozu tolere edebilecek zamana sahiptir. Organizma ölü ya da fonksiyonlarını göremeyen hücreleri yeni sağlıklı hücreler ile kompanse etmek için yeterli zamana sahiptir.
Anomaliler:
a- Germ hücrelerinin kromozom yapısı bozulup mutasyonlar oluşabilir. Sonraki nesillerde anomaliler görülebilir.
b- Somatik hücrelerdeki mutasyonlar tümörlere neden olabilir.
Sterilite (kısırlık): Over ve testislerdeki germ hücrelerinin ışınlanması geçici ya da sürekli kısırlık oluşturur.500 rad üzeri sürekli kısırlık yaratır. Mutasyonla hücre ölebilir ya da yeni bir karakter olarak aktarılır. Düşük dozda radyasyona uzun süre maruz kalma, eşdeğer dozda yüksek yoğunluktaki tek ışınlama kadar genetik hasara neden olur.
Stoplazma
Çekirdek ve stoplazmanın radyosensitiviteleri farklıdır. Işınlama sonrası çekirdekte özellikle bölünmeler sırasında kromozomlarda kırıklar oluşabilir.
Ayrıca verilen dozlarda DNA zincirinin tek veya çift sarmali kırılabilir ki 1.durumda iyileşme mümkünken 2.durumda çok zordur.
Hücre faktörlere göre değişkenlik göstererek parçalanır veya direnç gösterir.
Komplikasyonların somut etkilerini aynen kopyalacağım için bunu yerine link olarak faydalanacağım site bağlantısını paylaşmak daha mantıklı geldi.
ilgili bağlantı
Ayrıca konu hakkında 2 farklı hocamın makalesini okudum ve özellikle yararlandığım Prof. Dr. Selmin TOPLAN hocama teşekkürü borç bilirim. Ek olarak bu konuda yazmamı isteyen sözlük üyesine de yeni bilgiler öğrenmeme vesile olduğu için teşekkürlerimi sunarım.
7 entry daha