kara delik

1 entry daha

• esinstein'ın denklemlerinin tükürdüğü bir cisimdir. peki bu arkadaşın olayı nedir? sonsuz yoğunlukta bir cisimdir. peki sonsuz yoğunluk nedir, ne yapar? şimdi otobüse bindiniz, otobüsçü içeriye yolcu aldıkça alıyor herye... yok ya dur, bu değil! sonsuz yoğunluk abilerim ablalarım, sonlu hacim sonsuz madde veya sonlu madde sıfır hacim demek.
  
  peki özellikleri nedir bu cisimlerin? fizikçileri neden belirli belirsiz bir turunculuğa bakıp sevinçten ağlıyorlar?bunun blog sözlükle alakası ne? babam böyle pasta yapmayı nereden öğrendi? şimdi somut örnek vereyim. mesela dünyayı kara delik yapmak istiyoruz çünkü çok dertliyiz, o zaman dünyayı bir ceviz büyüklüğüne gelecek kadar sıkıştırmamız gerekir (bu bilgiden etkilenmiyorsanız kalbiniz yok demektir). yani cisimler o kadar boşluktan oluşuyorlar ki sonsuz yoğunluk, absürtlük skalasında başları çekiyor. hatta atom çekirdeğinin keşfini yapan Rutherford, atomun çoğunluğunun boşluktan oluştuğunu anlayınca bir şeylere dokunmaya korkmuş çünkü içinden geçip düşeceğini düşünmüş (bu hikaye tamamiyle yalandır. bunu bir yere okumuştum lakin kaynağını bulamadım ama yazmaktanda çekinmedim, ben de böyle bir yüzsüzüm.).
  
  devam edelim, kara delikler zamanında sıkıntılara neden oldu; şöyle, termodinamik yasaları der ki: oyunu kazanamazsın, oyunu kaybedemezsin, oyundan da çıkmazsın. ama bir cisim kara deliğe düştüğünde cisim, cisim kimliğini kaybediyor çünkü sonsuz yoğunlukta cisimin önceden o cisim olduğunu kanıtlayacak her şey ortadan kalkıyor ki bu bilgiyi kaybediyorsun demek. bu noktada Hawking kolları sıvadı, dedi ki bir şey kara deliğe düştüğünde cisim, parçacık ve anti parçacık çiftleri olarak ayrışır ve kara delik negatif yükleri çeker, pozitif yüklerse ayrılmanın verdiği enerjiyle dışarı kaçar yani bilgi radyasyon olarak dışarı verilir. bu da demek oluyor ki kara delikler enerji kaybediyor yani bir gün kara deliklerin de ,güneşimizde olacağı gibi, yakıtı bitecek. peki bir kara deliğin ömrü ne kadardır? çok büyük bir sayı düşün şimdi ondan sonra o sayıyının üstüne çarpma, toplama ne varsa at; işte bu kadar*.(eksik şeyler var ama açıklama motivasyonum yok)
  
  *fun fact: googol sene gibi uçuk sayılar söyleniyor. ilavesiyle Google ismi de googol sayısından gelmektedir.
  
  peki bu arkadaşlar nasıl oluşur? bir tane yıldız düşünelim yıldızın merkezinde füzyon tepkimeleri gerçekleşir bu tepkimeler yıldızın merkezinde acayip bir basınç oluşturur. füzyon tepkimesi: hidrojen atomları birleşe birleşe çekirdeği daha büyük başka elemelere dönüşür en sonunda Demir oluşur. Demir atomlarının birleşmesiyle çekirdek kararsızlaşır ve enerji istemeye başlar bunula beraber elektronlar çekirdeğe düşmeye başlar bu da nötron yıldızını oluşturur. işte biz bu nötron yıldızına enerji vermeye devam edersek mesela içine bir kaç yıldız daha atarsak nötron yıldızı Heisenberg belirsizliğini yıkmamak için kara deliğe dönüşür (burda çok değişik şeyler oluyor ama benim türkçem bunu anlatmaya yetmez).
  
  tamam şimdi diyelim ki ulaşabileceğimiz uzaklıkta bir tane kara delik bulduk. mesela gitmiş pluton'un arkasına saklanmış. o zaman bunun bir yanına gidelim hatta içine birilerini atalım, içine girmeleri için de diyelim ki "girince alışıyorsun." yeterince ikna edici olur sanırım.
  
  +uzun lafın kısası ölürsünüz hem de öyle böyle değil.
  -nefesimizi tutarak atlarsak?
  +...
  +kendimi çöplükteki elmas gibi hissediyorum.
  
  ama varsayalım ölmedik ne görürdük? zaman acayip yavaşlardı senin için binlerce yıl geçmişken dışardan bakan biri sadece birkaç dakikada kara deliğe düştüğünü görürdü ve vücudun öyle bir bükülürdü ki enseni görürdün.
  
  neyse artık tüm yazma hevesim suyunu çekti belki bir ara devam ederim.

1 entry daha