güneş dil teorisi
-
Bu teoriyi Avusturyalı filolog Hermann Kvergic ortaya atmış ve Türk dilinin tüm dünya dillerinin atası olabileceğini, diğer dillerin Türkçe’den türeyip şekillenmiş olabileceklerini ileri sürmüştür. Atatürk tarafından bizzat desteklenmiştir.
Konuyla ilgili olarak akademik bir çalışma yapılması talimatını veren Mustafa Kemal, yine bizzat kendisinin kurmuş olduğu Türk Dili Tetkik Cemiyeti’ni (Türk Dil Kurumu) bu iş için görevlendirmiş ve kendisi de sık sık bu teoriyi dile getirmekten çekinmemiştir.
Atatürk’e göre, Akdeniz ve Avrupa’ya hâkim olan diller, bu coğrafyalara Orta Asya’dan yayılmış ve insanoğlu, kavram olarak ilk başta tabiatın devamlılığında en önemli rolü üstlenen “güneş” kavramını oluşturmuştur. Bu teori, 1936 yılındaki 3.Türk Dil Kurultayı’nda da her yönüyle masaya yatırılmış, çeşitli çalıştay raporları hazırlanmış ancak bu teori dünya çapında kabul görmemiştir.
Güneş-Dil Teorisi, her ne kadar uluslararası akademik camiada rağbet görmese de 3.Türk Dil Kurultayı’nın da etkisiyle 1935-1938 yılları arasında bu konuda 25 ciltlik bir çalışma yayımlanmıştır ki bu hiç de azımsanacak bir rakam değildir. Dahası, fazla bilinmemekle birlikte, bizzat Mustafa Kemal Atatürk, kendi adını kullanmadan “Etimoloji, Morfoloji ve Fonetik Bakımdan Türk Dili” adlı bir kitap bile yazmıştır.
Konuyu araştırması için Atatürk, Enver Paşa'nın dünürü olan Tahsin Mayatepek'i Meksika'ya maslahatgüzar olarak atamıştır. Tahsin Mayatepek'in uzun süren araştırmalarının raporlarının neredeyse hepsi kayıptır. Elimizde sadece bir yada birkaç tanesi bulunmaktadır. Hazırladığı raporlarda meksika yerlilerinin dillerindeki sözcükler ile türkçe sözcükler arasındaki benzerliğe ve kültürel birliğe dikkat çeker. Soyadını, Maya dilinde "tepe" anlamına gelen "tepek" kelimesi ile maya uygarlığının adından almıştır.
Atatürk’ün ölümünden sonra bu teori büyük oranda sahipsiz kalmış, konuyla ilgili akademik çalışmalar malesef devam etmemiştir. Günümüzde tek tük bu teorinin peşinden koşan insanlar vardır. Var olsunlardır.
(bkz: hakikat nerede) Atatürk'ün kaleme almış olduğu bir şiirdir, atatürk'ün tarih görüşünü de gözler önüne serer, yani bu teori bazılarının iddia ettiği gibi türk milletinin "millileşme" kaygısı yüzünden öylesine ortaya atılan bir teori değildir. Bu iddiada bulunanlar dolaylı yoldan atatürk'e sahtekar yakıştırması yapmaktadırlar. -
yanlış hatırlamıyorsam bir şekilde engellendiğiyle ilgili söylentisi bulunan teori.
ama yanlış hatırlıyorsam türk kafatası araştırması yapılan bir grubun, üyelerinin anatomik bakımdan türk olmadıklarını anlamalarıyla durdurdukları bir araştırmayı hatırlıyorumdur. ki bunun da doğruluğu araştırılmalı. -
avusturyalı profesör hermann kvergic'in 'bütün dillerin atası türkçedir' tezidir. Türkçeyi yabancı kelimelerden arındırılma çalışmalarının olduğu zor zamana denk gelmiştir. Dönemin şartlarını da göz önünde bulundurarak bu zor olan çalışmaların yürüyemeyeceği anlaşılmış ve bütün dünya dillerinin türkçeden türediği bu teori ilaç gibi gelerek türkçedeki yabancı kökenli kelimelerin de zaten türkçe olduğu fikrinde uzlaşılmıştır. teoriye göre ise dünya üzerindeki ilk kelime 'a' imiş ve güneş demekmiş. Türkçe olan bu kelimeden diğer bütün diller türemiş ve dolayısıyla bütün kelimeler türkçeymiş. -
bu konudaki sınırlı sayıda araştırmalar nedeniyle yeterince gündeme gelemeyen teoridir. -
Güneş dil teorisi olsun ya da başka bir tek dilden yayılma teorisi olsun kabul görme ihtimali çok azdır. Çünkü işin temeline baktığımızda monogenesis ya da poligenesis ayrımında bile hemfikir bir tablo yoktur.
Monogenesis yani tek dilden türemesi hususunda güneş dilin haricinde başka dilleri kaynak kabul eden kuramlar mevcut.
Poligenesis adı üstüne birden fazla kaynak dil, farklı köklerden gelmesinden bahseder.
Yani mevcut kaynaklar konuyu kanıtlamaya muvaffak olamamıştır. Güneş dilin kabul görmesi için monogenesisin öncül olduğunu düşünüyorum.