gelmiş geçmiş en iyi komutan

12 entry daha

• cevap vermenin çok zor hatta imkansız olduğu konudur. gelmiş geçmiş en iyi komutan sorusunun cevabını verebilir miyiz? onu bir düşünelim önce. iki örnek ele alalım. iskender ve cengiz. ikisi de kendi dönemlerinde bilinen dünyanın tamamını ele geçirmiş. ikisi de neredeyse hiç savaş kaybetmemiş, hiç bir yere göz koymamış, bizzat gidip el koymuş adamlar. bu iki adamı başarı yönünden kıyaslayabiliriz belki ama başarıyı getiren koşullar açısından kıyaslayamayız.
  
  doğdukları ve beslendikleri coğrafya, dönemlerinin silah teknolojisi, dönemlerindeki doktrin farklılıkları, düşmanlarının yapısı, fethetme motivasyonları, asker sayıları, formasyonlar ve manevra kabiliyetleri, savaşa bakış, asker toplama ve lojistik imkanları son derece zıt.
  
  bu yüzden ben kendi tercihlerimi dönem dönem değerlendirececğim. milat öncesi ile başlayayım.
  adaylar:
  
  - iskender
  -sezar
  -hannibal
  -pompei magnus
  -scipio africanus
  - asurbanipal
  -xerxes
  -büyük kiros
  -hattuşili (hititlerde abisi mutavalli ile birlikte bizdeki bilge kağan-kül tigin tarzı bir yönetimin kahramanı olmuş komutan. hititlerin kül tigin'i)
  - ii. ramses (hattuşili yendi bunu da neyse bulunsun listede)
  - mete han
  - pyhruss
  
  ve daha adını bile bilmediğimiz bir sürü başka komutan. benim şahsi tercihim;
  sezar olur. diğer adayların büyük çoğunluğu geçmişten gelen bir birikimi geliştirerek bir yerlere gelmiştir. fakat sezar ise her ne kadar soylu bir aileden gelse de esir düşmüş, bu esaretten çağının en büyük gücünün temellerini atarak çıkmıştır. hannibal'i yenen scipio hannibal için en büyük demiş. hannibal'e sormuşlar iskender demiş ama kanımca sezar'daki hem taktik hem de motive becerisi hiç birinde yoktur. alesia savaşı, rubicon'u geçişi, pompeii magnus'u ve yandaşlarını defalarca tokatlayışları, mısır'da yaptıkları vs hem taktik hem de stratejik olarak kendisini benim gözümde milat öncesinin afedersiniz en taşşaklı komutanı yapmaktadır.
  
  mete han için de benzer şeyler söylenebilir belki. o da esir düşmüş, önce içerde babasına sonra dışarda diğer boylar ve çin'e darbeler vurmuş ama zaten elinde savaşmaya alışmış, bu yolda konsolide olmuş, yaşamak için savaşan bir maden var. listedekilerin hepsi büyük komutan, hiç birine itirazım yok ama 4-5 lejyonla galya'yı almak, yönetimi ele geçirmek, onca reformu planlamak, bir sürü görünmez düşmana karşı dik durmak her yiğidin harcı değil kanımca.
  
  gelelim milat sonrasına. burda işler çok karışıyor. çünkü 0-1500 arası -kısaca orta çağda- dünyanın her yerinde o kadar çok savaş o kadar çok komutan var ki. şu an aklımıza gelen isimleri saysak; şampiyonlar liginden zor bir lig bizi bekliyor olur. cengiz, timur, mukan, kül tigin, çağrı bey, çi-çi, alparslan, sübedey, kurt cebe, celaleddin harzemşah, baycu, batu han, hülagü, attila bunlar sadece orta asya'dan çıkan kumandanlar. daha buna halid bin velid, mesleme bin abdülmelik, mervan bin muhammed gibi araplar; hadrianus, justinianus gibi bizanslılar; baybars, kılıçarslan, alaeaddin keykubat, süleyman şah, 1. murad, orhan gazi, yıldırım bayezid, kadı burhanettin, selahaddin eyyubi, kadı burhanettin gibi orta doğu-anadolu ikametli komutanlar var. daha istanbul'dan batıya gitmedim bakın. florian geyer, v. henry vb isimlere gelemedim bile.
  
  ama orta çağda baskın doktrin, baskın güç orta asya kökenli olduğu için geçmeyeceğim de. bunca isim arasından birini seçmek zor olsa da ben timur'un askeri olmak isterdim (: tam bir dava adamı. amacı, hırsı ve başardıkları bana çok etkileyici geliyor. islamcı biri değilim. bildiğiniz ate bir insanım ama islam ve türklük davasında durduğu yer, bu davada bayezid'e verdiği ayarlar vs çok etkiliyor beni. yıldırım da en az onun kadar tutkulu ama onun tutkusu aklının önüne geçiyor. timur ise kalbinin aklının önüne geçmesine izin vermiyor pek. cengiz'in ise yine mete'deki gibi bir geleneği mevcut ve ayrıca çok çok büyük komutanları var emrinin altında. timur biraz daha mücadele ediyor buralara gelebilmek için. adam resmi ve hukuki olarak devlet başkanı bile değil, mahmut isimli kukla bir hükümdar kullanıyor ulan, buna rağmen damgasını vuruyor. timur hakkında cüneyt kanat'ın tarihin arka odası yayınları izlenmeli ve yine cüneyt hocamızın kitapları okunmalıdır.
  
  gelelim fatih-napolyon arası döneme. burada liste yapmayacağım. bu dönemin benim için iki büyük kumandanı vardır. bir tanesi; #146647'de yazdığım üzere yavuz sultan selim'dir. diğer ise prinz eugene'dir.
  
  bu dönemden sonra birinci dünya savaşına kadar geçen sürede ise #152280 entryime istinaden napolyon diyeceğim. bahsettiğim aralıkta yine bir çok büyük komutan geldi geçti. ilk aklıma gelenler; kuyucu murad, cezzar ahmet, gazi osman paşa, kutuzov var. denizlerde horatio nelson gibi bir gerçek var. ama benim için napolyon çok başka.
  
  birinci dünya savaşı- ikinci dünya savaşı arası dönemde ise; tartışmasız (bkz: mustafa kemal atatürk). belki hindenburg yarışabilir ama kazanamaz yaa, o kadarcık torpil geçeyim hehee (:
  
  harekat ordusu, filistin, suriye, çanakkale, sakarya, büyük taarruz, dumlupınar. bu adam daha napsın ulan?
  
  ww2'de ise bir liste yapayım.
  
  -rommel
  -manstein
  -guderian
  - von bock
  - guderian
  - walter model
  - Rundstedt
  -montgomery
  - jukov
  - rokoskovsky
  -timoşenko
  - eisenhower
  - patton
  - mcarthur
  - mannerheim
  - yamashita
  - dönitz
  ww2 konusunda çok okudum. manstein'ın anılarını yazdığı kaybedilen zaferler, guderian'ın anıları olan bir askerin anıları, jukov'un guderian'a cevap olarak yazdığı anıları, lidell hart'ın 22w ile ilgili tüm kitapları. çokta izledim.
  #148695 burada bir kısmını yazdım. benim için ww2'nin en parlak komutanı von manstein'dır. fransa işgal planı, Seelöwe planı hakkında düşünceleri, leningrad ve stalingrad harekatlarında yaptıkları, kharkiv savaşları, kırım'ı alışı, kursk'taki başarısı, hitler'e karşı gelişi falan.
  
  ya ben manstein konusunda tarafsız olamıyorum açıkçası. entry çok uzun oldu, başında yazdığım dönem, doktrin, techizat, teknoloji farkını falan gözetmeyecek biri olsam direkt manstein derim tarihin en büyük komutanına. o derece hehhehe (:
  
  ww2 sonrasını hiç takip etmedim ama sanırım ww2 sonrasında dönemin en iyi komutanı ünvanını ben olsam arapları defalarca tokatlayan israilli komutanlardan birine verirdim (:
  
  velhasıl kelam tek bir en iyi komutan seçemeyiz, dönem dönem en iyiler vardır. onları da o döneme göre değerlendirmeli, farkklı dönemdeki büyük komutanlarla karşılaştırmamalıyız bence (: savaş bence çok büyük bir sanat. ve her sanatçının notaya basışı, fırça tutuşu, jesti&mimiği çok farklı. kazansa da kaybetse de ordu yönetmiş her komutan değerlidir, hepsi büyük bir sorumluluk yüklenip, burda klavyeden sallayıp düşünce belirten senden benden daha büyük bir yükün altına girmiştir. sadece bu bile takdirimizi kazanmalıdır kanımca. (:
  
  eyyorlamam uzun oldu. hatalarım ya da eksiklerim olduysa affola efenim (:

12 entry daha