edward said

  • amerikan vatandaşı filistinli hristiyan bir baba ve lübnanlı hristiyan bir anneden doğmuş, anglikan okullarında eğitim görmüş ve kendi deyimiyle bir taraftan çağdaş ingiliz olması istenen, bir taraftan da pis arap diye hor görülerek büyüyen büyük entellektüel.

    kitaplarında batının doğu dünyasını nasıl ötekileştirdiğinden, nasıl aşağıda gördüğünden dem vurmuştur. said'e göre batı kendisi orjinal olarak ahlaklı bir toplum yetiştiremediğinden, doğuyu aşağılayarak kendisini yüceltiyordu. kendi ahlakını doğuya evrensel ahlak olarak dayatıp, buna tabi olmayanları ilkellikle suçluyordu.

    1978'de yayınladığı oryantalizm kitabıyla 19.yüzyıldan beri sistemli bir şekilde işlenen ilkel doğu tezini yerden yere vurdu. kitabı satış rekorları kırdı. arafat kendisine haber dahi vermeden filistinin bm temsilcisi ilan etti.

    said sadece teorisyen de değildi. meşhur israil tanklarına taş attığı pozu sorulduğunda "çocuğum bir gün bana, 'baba savaşta ne yaptın' diye sorarsa, alçaklığa, haksızlığa taş attım diyeceğim" diyerek teoriyi eyleme dökmenin ne demek olduğunu da kör göze parmak derecesinde anlattı.

    tabi başarısı cezasız kalmadı. oryantalizmin ilahı bernard lewisin aleyhinde başlattığı propaganda hasta yatağında yattığı dönem bile devam etti. akademik çevrelerden silindi. makaleleri gözden çıkarıldı. o her iki tarafı da seçebilecekken güçsüz de olsa haklıyı seçebilecek kadar onurluydu.

    her türk vatandaşı edward saidin yerine koyabilir kendini. iki dünyanın ortasındayız hepimiz. sırf güçsüz olduğu için doğuyu aşağılayabiliriz. ya da edward saidin yaptığını yapar, güçsüz de olsa haklıyı seçebiliriz.