born into brothels calcuttas red light kids
-
amerika birleşik devletleri-hindistan yapımı belgesel filmdir.
belgeselin yönetmenleri ve aynı zamanda yazarları Zana Briski ile Ross Kauffman’dır.
bu etkileyici filmimiz türkçeye Kalküta’nın Çocukları olarak çevrilmiştir.
belgeselde hindistan’ın Kalküta şehrinin meşhur kırmızı ışık bölgesi’nde'*' seks işçisi olan kadınların çocuklarının hayat öyküleri anlatılıyor. fotoğrafçı Zana Briski bu bölgeye giderek uzun süre oradaki yaşama tanıklık ediyor ve yaşadıklarını kayıt altına alıyor.
belgeselde Shanti, Kochi, Avijit, Puja, Suchitra, Manik, Tapasi ve Gour adlı sekiz çocuğun yürek burkan yaşamları aktarılıyor.
Kalküta’nın Çocukları filminde fuhuş, yoksulluk, toplumsal eşitsizlik, pedofili, eğitimde fırsat eşitsizliği, cinsiyet ayrımcılığı gibi pek çok önemli konu yer almaktadır.
Sonagachi’de dünyaya gelen çocuklar hayata üç sıfır geriden başlıyorlar. yoksulluk, yetersiz beslenme, hijyenden temizlikten yoksun pis içinde evler ve sokaklar, eğitimsizlik, eşitsizlik ve daha fazlası o çocukların en büyük düşmanı. tüm bu olumsuzluklar yetmezmiş gibi henüz ilkokul çağında olan çocuklar zorla çalıştırılıyor. eğer karşılarına Zana Briski gibi biri çıkmazsa bu berbat hayattan kurtulma şansları yok denecek kadar azdır.
Zana Briksi’nin bu projeye başlamadan önce esas amacı “kırmızı ışık bölgesi”ndeki seks işçisi kadınların yaşamlarıymış. o kadınlara ulaşmak istemiş, hayatlarını fotoğraflamaya çalışmış. fakat bu süreçte çocukların ilgisi ve merakı odaklandığı grubu değiştirmesine yol açmış. çocukların tutkusuyla, heyecanıyla daha fazla bilgi toplayacağını düşünmüş. ayrıca buradaki Kadınların çekingen, bıkkın, bazı durumlarda da saldırgan tavırlar göstermesi de çocuklara yönelmesinde etkili olmuş. Zana Briksi, çocukların yaşamlarına odaklanmaya başlar. bir süre sonra uluslararası yardım kuruluşlarının da katkılarıyla çocuklara fotoğrafçılık dersi vermeye başlamıştır. Ardından Ellerine birer fotoğraf makinesi verip istedikleri fotoğraflarını çekmelerini ister. Çocukların Sonagachi civarında çektiği fotoğraflar Zana Briksi’nin ilgisini çekmiş ve bu fotoğraflar için New York’ta bir sergi düzenlemiştir. Briksi, bu sergiden elde edilecek geliri çocukların eğitimine, sağlığına ayırmayı hedeflemiştir.
Belgeselde iki kesim arasında net bir
ayrım olduğunu görmek mümkün.
Gettonun mağdurları ve onları mağdur edenler. Bir tarafta sömürüye uğrayan kadınlar ve çocuklar, diğer tarafta onları sömüren erkekler.
Sonagachi’de kadınların hayatı deyim yerindeyse pamuk ipliğine bağlıdır. buradaki kadınlar erkeğin ihtiyaçlarını karşılamazsa ve erkeğe para temin etmezse şiddet görebilir hatta öldürülebilir. Sonagachi’de kız çocuklarından küçük yaşlardan itibaren kendilerini sergilemeleri istenmektedir ve yaşları biraz büyüyünce de müşteri bulmaları için zorlanmaktadırlar.
Kalküta’nın kırmızı ışık bölgesi’nde eğer yetişkin erkek değilseniz çalışmak zorundasınız. Çocuklar cinsiyetlerine göre çalıştırılmaktadır. Kız çocukları ev işleriyle, erkek çocukları müşterilerle ilgilenmektedir. bu durum bir gelenek hâlindedir. kız çocukları bedenlerini satacakları ana kadar sömürülmenin her türlüsüne maruz kalırlar. ne yazık ki bu durum kırmızı ışık bölgesi’nde doğan her çocuğun yazgısıdır. buradaki bireylerin çocukluğundan itibaren kendileri için farklı bir gelecek kurma düşünceleri adetâ yasaklanmıştır.
Zana Briski, “Kalküta’nın Çocukları”nda fotoğraf sanatını, çocukların çektiği fotoğrafları sadece sergilerde veya basında paylaşmak için değil aynı zamanda onların hayatlarını değiştirebilmek için bir araç olarak kullanmaktadır.
Sonagachi’de ebeveynlerin çocuklarına miras bıraktıkları şeyler; yoksuluk, acı, damgalanma. ebeveynler ne yazık ki çocuklarına bunlardan başka şey bırakamıyor.
belgeselde genel olarak çok üzücü şeyler olsa da güzel şeyler de vardı. bunlardan biri de müzikleriydi. film müziklerini başarılı bestekâr John McDowell bestelemiştir. ayrıca birbirinden hoş hint ezgileri dinliyoruz film boyunca.
Zana Briski çocuklara yatılı okul bulmanın zorluğundan şikâyetçiydi. o çocuklara iyi bir okul bulmak neredeyse imkânsız diyordu. çünkü bu çocukların aileleri suçlu diyordu. ya “fahişeler” ya “uyuşturucu satıyorlar” ya da “kaçak içki satıyorlar” diyordu. bu yüzden onların çocuklarını okula almak istemiyorlar diyordu. oysa ki suçlu olan çocuklar değil ebeveynleriydi. işte bu Zana gibi bizleri de üzüyordu.
Kalküta’nın kırmızı ışık bölgesi’nde dikkatimi çeken bir husus vardı. orada insanlar hayat kadınlarından değil, onların çocuklarından utanıyordu. orada seks işçisi olmak kanıksanmış bir durumdu. Kalküta’nın günah keçisi ise seks işçilerinin çocuklarıydı.
bir belgeselden ne kadar ızdırap duyulabilirse o kadar acı duydum Kalküta’nın Çocukları’nı izlerken. pek çok sahnesi acı, hüzün doluydu. oradaki olayları, durumları izlerken üzülüyorsunuz, rahatsız oluyorsunuz, ruhunuz acıyor. en kötüsü de oradaki yardıma muhtaç insanlara hiçbir şey yapamıyorsunuz.
belgeseli sıcak, temiz, güvenli evimde izlerken bir an için kendimden utandım. ben rahat bir şekilde o yaşamları izlerken, o çocukların en kötü koşullarda hayata tutunma çabalarını görmek bana çok farklı duygular hissettirdi.
Zana Briski’nin Kalkütalı çocuklar için verdiği mücadeleler, emekler, uğraşlar takdire şayandı. kendisine buradan teşekkürlerimi gönderiyorum. iyi ki böyle güzel yürekli insanlar var.
belgeselin en güzel yanı ise her şeye rağmen çocukların yaşama sevincini kaybetmemesi, her zorluğa rağmen hâlen gülümseyebilmesiydi.
belgeselin enfes müziklerini dinlemek isteyenler için besteleri aşağıya bırakacağım.
sevdiğin ezgilerin youtube linklerini ekledim.
Kalküta’nın Çocukları’nda Çalan Şarkıların Listesi
1. Overture
2. Tapasi
3. Rabbit Hole
4. Kochi Working
5. Kochi’s Photos
6. Avijit’s Photos
7. Ankham Khuli
neşeli şarkıya giden yol..
bu da eğlenceli klipli hâli..
8. Gour’s Zoo
9. Manik’s And Shanti’s Photos
10. Jai Jai Ram
11. Jai Sita Ram
12. Get On The Bus
13. Gopala
harikulâde şarkıya giden yol..
14. Village Life
15. NYC
16. Suchitra’s Photos
17. Bakc To The Brothels
18. Where’s Avijit
19. Tabla And Flute
20. Pairon Mein
harika şarkıya giden yol..
21. Amsterdam
22. Gopala Over Credits
23. Overture Remix
muhteşem besteye giden yol..
aşağıdaki adresten şarkıların spotify listesine de ulaşabilirsiniz.
spotify listesine giden yol..
belgeselin kazandığı bazı önemli ödüller
• HUMAN RiGHTS WATCH - Nestor Almendros Sinemada Cesaret Ödülü
• ULUSLARARASI BELGESELCİLER BİRLİĞİ - Belgesel Dalında En Başarılı İlerleme ödülü
• ARTiViST FİLM FESTiVALİ - Çocuk Günü Ödülü
• SUNDANCE FİLM FESTİVALİ - Seyirci Ödülü
• BANGKOK FİLM FESTİVALİ - En İyi Belgesel Ödülü
• EN İYİ BELGESEL FİLM DALI’NDA “OSCAR ÖDÜLÜ”
• BERMUDA FİLM FESTiVALİ - En İyi Belgesel ödülü ve Seyirci Ödülü
• L.A. FİLM ELEŞTİRMENLERİ - Yılın En İyi Belgeseli ödülü
• ABD Ulusal Eleştiri Kurulu - en iyi belgesel ödülü
• SYDNEY FiLM FESTiVALİ - Seyirci Ödülü
• Chicago Uluslararası Film Festivali - “Diğerlerinden Daha Üstün” ödülü
• SEATTLE iNTERNATiONAL FİLM FESTiVALİ - En İyi Belgesel Ödülü
• DURANGO FİLM FESTiVALİ - En İyi Belgesel, Filmciler ödülü ve Seyirci Ödülü
• SiLVERDOCS FiLM FESTiVALİ - Seyirci Ödülü
• FULL FRAME BELGESEL FİLM FESTiVALİ - Seyirci Ödülü
• ATLANTA FİLM FESTiVALİ - Turner Broadcasting Seyirci Ödülü
• independent Filmmaker Project - Bağımsız Ruh Ödülü
• NASHVİLLE FİLM FESTiVALİ - En İyi Belgesel ödülü ve Seyirci Ödülü
• CLEVELAND FİLM FESTiVALİ - Seyirci Ödülü
• AMNESTY iNTERNATiONAL FİLM FESTiVALİ - Seyirci Ödülü
• NEWPORT BEACH FİLM FESTIVALİ - Özel Başarı Ödülü
• BENDFiLM - Seyirci Ödülü ve En İyi Müzik ödülü
• Amerikan Yönetmenler Derneği - en iyi belgesel ödülü
• Chicago Uluslararası Film Festivali - En İyi Belgesel için Altın Hugo Ödülü
• HiGH FALLS FİLM FESTiVALİ - En İyi Belgesel Seyirci Ödülü
belgesel ile ilgili bazı anekdotlar
*Zana Briski, “Born İnto Brothels: Calcutta’s Red Light Kids” projesi için Sonagachi’de yaklaşık on yıl kalmış ve Ross Kauffman ile birlikte belgeseli tamamlamış.
*Puja’nın annesi puja’yı sabera yatılı okulu’ndan almış.
*Avijit, Kalküta’da kalmış ve geleceğin umudu okulu’na girmeyi seçmiş.
*Shanti, sabera yatılı okulu’nu kendi isteğiyle bırakmış.
*Manik’in babası manik’in okula gitmesine izin vermemiş.
*Gour, oradaki evde yaşıyormuş ve gelecekte üniversiteye gitmeyi umut ediyormuş.
*Tapasi, evden kaçmış ve sanlaap kız okulu’na gitmiş.
*Kochi, sabera’da kalmayı seçmiş. mutluymuş ve durumu iyiymiş.
*Suchitra’nın teyzesi Suchitra’nın genelevden ayrılmasına izin vermemiş.
*Zana Briski’nin belgeseli çektiği dönemde Sonagachi’de yaklaşık 7 bin seks işçisi bulunuyormuş. İndiatvnews adlı web sitesine göre Sonagachi, Asya’nın genelevlerle dolu en büyük bölgesi ve 11 bin civarında seks işçisini barındırıyormuş.
*Zana Briski, Kalkütalı seks işçilerinin fotoğraflarını ilk defa 1988 yılında çekmeye başlamış.
aşağıda belgesel hakkında bazı detaylara değineceğim.
--- spoiler ---
kız çocuklarından Kochi’ye orada ne yaptığı soruluyor. Kochi de burada temizlik, bulaşık, alışveriş gibi işler yaptığını anlatıyordu. o sırada beni derinden etkileyen bir cümle kurdu Kochi. işte o sahneden.
“başka bir yerde olsaydım ve doğru dürüst bir eğitim alsaydım nasıl olurdu diye düşünüyorum. nasıl bir şey olacağını hayâl ediyorum.”
kız çocuklarından Tapasi’nin şu sözleri ne kadar anlamlıydı.
“doğrusu zengin biri olmayı asla düşünmedim. çünkü fakir de olsam mutlu olabilirim diye düşünen bir insanım ben. bana sorarsanız insan, hayatı acısıyla, tatlısıyla kabul etmek zorundadır. bu çok önemlidir.”
diyordu ve o yürek burkan o sarsıcı sözlerine devam ediyordu.
“bir şeyleri başarmak zorundayım. dikiş dikerek veya fotoğraf çekerek. para kazanmalı ve bir şekilde kardeşimle kendimi geçindirmeliyim.”
Kochi’nin yürekleri dağlayan sözleri.
“ben burada büyükannemle beraber kalıyorum. çünkü annem bana bakamıyor, benimle ilgilenemiyor. bir defasında Babam beni birine satmak istemiş, ablam gelmiş ve ona engel olmuş. ablam zamanında yetişmeseymiş babam beni kesinlikle satardı. onlardan biri olacağım diye çok endişeleniyorum.”
erkek çocuğu Gour’un röportajından bir kesit paylaşacağım şimdi. o sırada arkadaşı puja için söylediği sözler ne kadar üzücüydi.
“puja’yı alıp buradan çok uzaklara götürebilmeyi isterdim. çünkü er ya da geç büyüyecek ve sokaklara düşecek. uyuşturucu kullanmaya başlayacak ve insanların parasını çalacak. bundan kurtuluşu yok.”
erkek çocuğu Avijit’in röportajından.
“annem köyde yaşıyor. kimsenin onu düşündüğü falan yok. annem şakayla karışık hep şöyle derdi, “bir gün gelecek seni okuman için londra’ya göndereceğim.” okumayı bırakın yaşayacak kadar bile paramız yoktu. gidemezdim.”
belgesel çekildiği sırada aşağılık satıcısı Avijit’in annesini yakarak katletmişti. bu Avijit için ne büyük acıydı.
Avijit’in röportajından yürek parçalayan sözleri.
“eskiden doktor olmak isterdim. sonra bir sanatçı olmak istedim. benim geleceğimde umut diye bir şey yok.”
Kalküta’nın Çocukları’nın hayatlarında ilk defa denizi görünce yaşadıkları sevinci unutmak mümkün mü?
--- spoiler ---